Değerlerinin Yolunda Kendine Koç Olabilirsin!
Mülakatlarına girdiğim adayların çoğunun hala kendi kişisel değerlerinin farkında olmadıklarını gözlemliyorum. İnsanlar mülakatlara motivasyonlarını, kişisel hedeflerini, kaygılarını, şirketten beklentilerini, sınırlarını bilmeden geliyor. Bunlar sadece mülakata hazırlık için değil; hayatınızın her alanını şekillendirirken bulmamız, üzerine kafa yormamız gereken konulardır.
Günümüz koşullarında sınırsız kaynak aracılığıyla istediğimiz bilgiye ve tekniklere kolaylıkla sahip olabiliriz. Peki, bu bilgi bolluğunun içinde kişisel farkındalığımızı yitiriyor muyuz? Tüketim çılgınlığının içinde oradan oraya savrulurken kendi kişisel değerlerimize ne kadar sahip çıkıyoruz?
Belki de önemsemiyoruz. Erişebildiğimiz tüm bilgiyi sosyal medya, online eğitim, blog vs. aracılığıyla emmeye büyük bir açlık duyuyoruz. Fakat – ne yazık ki – iç dünyamızı keşfetme konusunda aynı hevese sahip olamıyoruz…
Seçimler
Hayat bizim uçağımız. Seçimlerimiz ise otomatik pilot. Otomatik pilotun görevi bize yere çakılmaksızın güvenli bir uçuş sağlamaktır. Bu güveni sağlamak için seçimler subjektif algılarımız ve çevresel faktörlerin etkisiyle bizi konfor alanında tutar. Ancak, hedeflerimize ulaşmak için uçağa kaptan pilotun yön vermesi gerekir. Değerler kaptan pilotun hedef koordinatlarıdır.
Her sabah yeni bir güne gözlerimizi açıyoruz ve farklı konularda seçimler yapmaya başlıyoruz. Ne giyeceğimiz, yiyeceğimiz, o gün işe hangi yoldan gideceğimiz, bir şeyler üretip üretmeyeceğimiz, hangi alanda verim sağlayacağımız, ailemize/arkadaşlarımıza nasıl davranacağımız…
Seçimlerin bize ve çevreye yönelik etki alanı değişiyor.
Seçimler bazen negatif bazense pozitif sonuçlar doğuruyor.
Ancak yukarıdaki değişkenler fark etmeksizin seçimler hayatımızı yönetiyor. Her gün, her dakika.
Eğer biz seçimlerimizi değerlerle yönetebilirsek, hayatımızın kontrolü otomatik pilottan çıkıp bize geçer.
Seçimleri Yöneten Mekanizmayı Keşfet
Sen seni bilirsen eğer, kim olacağını sen belirlersin; hayatını kalıplara dökmek isteyen dış güçler değil.
Hayatta kim olacağımıza karar vermek ve seçimlerimizi o doğrultuda yapmak bir ayrıcalıktır. Ve bu ayrıcalık ancak değerleriyle yaşayanlar tarafından elde edilir.
Kişisel gelişim bir gökdelen. Temelinde kişisel keşif var. Bu gökdelende yukarı tırmanmak ise değerlerimizi yaşayarak yaptığımız bir işlem. Kendimizi ne kadar tanırsak temeli o kadar sağlam oturturuz. Bunun için, değerlerimizi keşfetmek ilk basamak.
Kendi Kendinin Koçu Ol!
Değerleri keşfetme yolunun henüz başındaysak en önemli 3 ana değerimizi bulmakla işe koyulabiliriz. Zaten ilk 3 değerden sonrası ana değerlerimizi destekleyen veya kısıtlayan yardımcı değerlerimizdir.
Değerlerimizi keşfederken kullanabileceğimiz pek çok araç var. Bunlardan en etkilisi profesyonel bir koçla çalışmak, ancak eğer bunu yapmıyorsak kendi kendimize de koçluk yapabiliriz.
Her şey Soru Sormakla Başlar
Bir koçun yaptığı en temel şey sorular sormaktır. Kişiye sorular sorarak kişinin zihnini yeni bakış açılarına, farkındalıklara, olasılıklara hazırlar. Profesyonel bir koçla çalışmıyorsanız aynı işlemi kendi kendinize uygulamayı deneyin. Başta tuhaf hissedebilirsiniz, fakat süreç ilerleyip kendi derinliğinize doğru ilerledikçe keşfetmenin keyfine varacaksınız.
Etkili soru sorma yöntemi hayatımızın her alanında bakış açımızı, farkındalığımızı geliştirir.
Bazı sorular varlığından bile haberdar olmadığınız kritik farkındalık kapılarını aralayan anahtarlardır. Bu sorular ayaklarımızın altına keşfedilmeyi bekleyen gizemli bir uygarlık serer. Bu uygarlık bünyesinde yepyeni perspektifler, taze fikirler ve ışık görmeyi bekleyen mucizevi karanlıkları barındırır.
Burada altını çizeceğim en önemli nokta, eğer kendi kendinize koçluk yapacaksanız bunu mutlaka yazarak yapın. Çünkü, yazı yazmak bilinçaltımızı devreye alır ve oraya kodlama yapar. Bir kişiyle bir konu üzerine tartışmak/diyalog kurmanın da yarattığı etki benzerdir. Einstein, E = mc^2 formülünü arkadaşıyla yaptığı derin sohbet sonrasında yazmıştır. Bir koçla çalışmanın faydası da budur: Koç, sorularla ufkumuzu genişleterek bizi bize doğru bir yolculuğa çıkarır. Kendimizin koçu olma durumunda kendi kendimize sesli konuşmayı tercih etmiyorsak yazı yazmak kritik bir araçtır.
Değerlere Giden Sorular
Aşağıdaki adımları izleyerek değerlerinize giden yolda kendinize koçluk yapabilirsiniz.
Aşağıdaki sorular kariyerinize odaklanıyor. Ancak, soruların temasını farklılaştırmak mümkün. Değerler hayatın her alanında çalışır. Örneğin; Özgürlük değeri olan bir kimse işinde de ilişkisinde de bunun etkilerini yaşar.
Adım 1 – Aşağıdaki soruları okuyun ve fazla düşünmeden cevabını bir kağıda yazın.
- İşimle ilgili neleri seviyorum?
- İşimle ilgili neleri sevmiyorum?
- Hangi işi yapsaydım kendimi daha iyi hissederdim? Neden?
- Önceki işimden neden ayrıldım?
- Neyle uğraşırken zaman akıp gidiyor?
- İşimde sınırsız olanağım olsa neleri farklı yapardım? Neden?
- Verimli olmak için beni motive eden unsurlar nedir?
- Motivasyonumu bozan faktörler neler?
- İş ortamımda olmazsa olmaz önceliklerim neler?
Adım 2 – Tüm soruları cevapladıktan sonra geriye dönün ve yazdıklarınızı tekrar okuyun. Dikkatinizi çeken, sizin için önemli olduğunu hissettiğiniz ve sık tekrarlanan ifadelerin altını çizin.
Adım 3 – Cevaplarınızda ve altını çizdiğiniz ifadelerde benzerlik ya da ortaklık barındıran temaları bulmaya çalışın. Bunları da ayrı bir kağıda yazın. Özgürlük, sevilme arzusu, iletişim, mükemmelliyetçilik, aileye düşkünlük, saygınlık vb. genel temalar çıkarabiliyor musunuz? Değerleriniz bu temalarda gizli.
Eğer herhangi bir adımda takılırsanız bir ara verin, mümkünse uyuyun ve taze bir zihinle çalışmanızı daha sonra tekrarlayın. Siz uykudayken bilinçaltı konu üzerine çalışmaya devam edecektir.
Alternatif olarak;
Yukarıdaki sorular üzerine samimiyetine inandığınız, güvenilir bir yakınınızla sohbet edin. Hayatımızda birçok önemli içgörü ve farkındalık dostlarla yapılan kaliteli sohbetler sayesinde gün ışığına çıkar.
Adım 4 – 3’ten fazla ortak değer yakaladınız ise en önemli üç değeri bulmaya çalışın. Bulduğunuz tüm değerleri alt alta yazın ve listenin birinci sırasında bulunan en önemli değerinizden başlayarak tümünü birbiriyle karşılaştırın. Sona kalan 3 değer sizin kararlarınızı etkileyen, hayatınızı yönlendiren değerlerinizdir.
Adım 5 – Bulduğunuz değerleri hayatınızın farklı alanlarında (iş, ilişkiler, aile, okul, spor hayatı vb.) nasıl deneyimlediğinizi yazın. Bu adımda değerleriniz etrafında şekillenen davranış, seçim ve kararlarınıza odaklanın.
Adım 6 – Belirlediğiniz değerleri yaşayamadığınızda ve(ya) hayatınızda bu değerlere saygı gösterilmediğinde neler olduğunu (hislerinizi, davranışlarınızı) yazın.
Değerler Hayattır
İlişkileriniz üzerinden de benzer sorular hazırlayabilirsiniz. Örneğin, “Neden X kişisini sevmiyorum?” ya da “Neden eski erkek arkadaşımdan ayrıldım?” sorularının cevapları da samimiyetle verildiği takdirde sizi değerlerinize götürecektir.
Ancak, Herakleitos’un dediği gibi,
“Her şey akar hiçbir şey kaIıcı değiIdir o yüzden aynı dereye iki kez girmek mümkün değiIdir; çünkü dereye bir kez daha girdiğimde hem ben hem de dere değişmiştir.”
Değerlerimiz bizimle beraber değişim içine girebilir. Hayatın farklı dönemlerinde farklı değerleri yaşamak mümkündür. Değerler tecrübelerimiz ve farkındalık seviyemizle paralellik gösterir.
Doyumlu bir hayatın en basit formülü, değerlerimizi sık sık gözden geçirip hayatımızı onlarla uyumlamaktır.
Peki, siz değerlerinizi nasıl keşfettiniz?
Değişen değerlerinizin bilincinde misiniz?
Değerlerinizi bilinçli olarak hayatınızın hangi alanlarına yansıtıyorsunuz?
Yorumlarda katkılarınızı bekliyorum.
Ayrıca 2019’dan kendim ve okuyan herkes için bir dileğim var;
Değerlerimizin önderliğinde hareket ederek dönüşmeyi hak ettiğimiz en iyi versiyonumuza doğru büyük büyük adımlar attığımız bir yıl olsun! 🙂
About The Author
