Engel Disiplini
[1] Engel Disiplini, Modern Pentatlon Branşları Arasına Nasıl Girdi?
Modern Olimpiyatların kurucusu Pierre de Coubertin’in tasarımıyla eskrim, koşu, yüzme, atıcılık ve binicilik engel atlamadan oluşan çok disiplinli spor olarak Modern Pentatlon, Modern Olimpiyatların başlangıcından bu güne temel spor statüsünde varlığını devam ettirmektedir. Tokyo 2020 Oyunlarında Alman Takımı Modern Pentatletlerinden Annika Schleu’nün binicilik müsabakası performansında atına hakim olamaması sonucu başarısız olması[2] ve koçu Kim Raisner tarafından ata kötü muamele yapmasının basında gösterilmesi Modern Olimpiyatların kurucusunun himayesinde sürdürülen mevcudiyetin sorgulanması ile karşı karşıya kalınmasını ve müteakibinde Modern Pentatlonun her sporun hedef alanı olan Olimpiyatlardaki yerini korumak için mücadele etme mecburiyetinde kalmasına sebebiyet verdi. Zira yaşanan olay, dünya çapında şok ve öfke uyandırmıştı. [3]
Modern Pentatlonun Binicilik disiplininden vazgeçmediği takdirde Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından 2028 Los Angeles Olimpiyatları için seçilmeyeceği iddia edildi. Bir zamanlar Olimpiyat için bir dayanak noktası olarak kabul edilen Modern Pentatlonun, kendisini Olimpiyat Oyunların gelecekteki sürümleri için silinmenin eşiğinde bulmuş olması Uluslararası Modern Pentatlon Birliği (UIPM)’ni alarma geçirmiş ve mücbir sebep kullanmak suretiyle Biniciliğin 2024 Paris Olimpiyatları’ndan sonra Modern Pentatlondan çıkarılması hususunda oylama yapılmasına varan bir süreç başlamıştır. Önerge UIPM Kongresinde 15’e karşı 66 oyla kabul edildi. Daha sonraki süreçte, Danimarka, İsveç ve Finlandiya Ulusal Federasyonları, UIPM’ye ortak bir mektup yazarak itirazlarını iletmişler ve devamında Danimarka Modern Pentatlon Birliği’nin (MPADK) Spor Tahkim Mahkemesi’nde (CAS) açtığı ve UIPM yönetim kurulunun mücbir sebep kullanımının haksız olduğunu savunan bir dava ile süreç devam etmiştir. Dava sekiz ay sonra mahkeme tarafından reddedilmiştir.[4]
UİPM tarafından IOC başkanı Thomas Bach tarafından, UIPM’nin Biniciliğin yerini alacak bir disipline karar vermesi için son tarih olarak 2022’nin sonunu belirlediğini ifade edilmişti. IOC, Uluslararası Modern Pentatlon Birliği’nin (UIPM), binicilik unsurunu hariç tutmak için yapılan son oylamanın ardından, 2024 Paris Oyunlarından önce binicilik yerine belirlenen disipline ait genel rekabet formatının tamamiyle tamamlaması gerektiğini[5] söylediği ise basına yansıyan diğer bir haber.
Bu nedenle UİPM, Olimpik Pentatletlerden, üst düzey yöneticilerden ve hatta medya personelinden oluşan bir çalışma grubu oluşturarak hiç vakit kaybetmeden yola çıkıp her teklifin, küresel erişilebilirlik, gençler arasında alaka düzeyi ve TV izleyicileri için çekici olma gibi kriterler dahil olmak üzere dikkate alınması gereken 13 yol gösterici ilkeye uyması gerekliliği esaslarıyla çalışmalarını yürüttüğünü ifade etmiştir.
UIPM, bisiklete binme gibi geleneksel seçeneklerden drone yarışı ve yastık dövüşüne kadar değişen 61 farklı öneri aldığını ve en sonunda alanı birkaç test etkinliğinden geçecek olan iki tür engelli parkur yarışına kadar daralttığını duyurmuştur. İşte bu noktada, Dünya Engel Federasyonu, dünyanın farklı ülkelerinde altı aydan fazla bir süredir gerçekleştirilen dört engelli yarış denemesini sahnelemek için UIPM ile işbirliği yapmaya başlamıştır. Çok sayıda genç pentatlet, bazıları popüler ‘Ninja Warrior’ TV serisinden öğeler içeren farklı parkurları test ederek uygunluk belirleme sürecine katkıda bulundular. Süreç boyunca yaklaşık 50 engel test edildi ve UIPM, ister Olimpiyatlarda ister bir Dünya Kupası etkinliğinde olsun, her rekabet seviyesi için hangisinin rekabetçi parkuru oluşturacağını seçme şansı buldu.
Polonya’daki dördüncü Engel Disiplini yarış testinin ardından, UIPM genel sekreteri Shiny Fang, Engel Disiplininin pentatlonu daha erişilebilir hale getirmeye yardımcı olacağını ifade ederek katkılarını ifade etmiştir. Yetkililer ayrıca, IOC’nin farklı sporlar yoluyla gelecek nesle hitap etme çabasıyla uyumlu olarak, engelli yarışların daha genç bir izleyici kitlesini çekeceğini vurgulamaktadırlar. Fang ayrıca Engel Disiplini yarışlarının mali açıdan “kesinlikle” organize edilmesinin daha kolay olduğunu ifade etmiştir. Bir engelli parkur için ekipman kiralamanın ulusal federasyonlara 5.000-40.000 ABD dolarına kadar mal olacağını açıklayarak maliyet etkinliğine vurguda bulunmuştur. Zira at kiralama ve Dünya Kupası düzeyindeki bir etkinlik için gerekli tesislere harcanacak olan 100.000 ABD doların altında oluşacak maliyetin fırsat eşitliği için önemli olduğunun altını çizerek Engel Disiplininin Biniciliğin yerini almasındaki sebepleri güçlendirici bir argüman daha ortaya atmıştır.
Bunun yanında, Biniciliğin UIPM tarafından kaldırıldığı ilk ortaya çıktığında, 650’den fazla sporcunun UİPM’in mevcut liderliğine güvensizlik oyu vermesi, ardından, UIPM’in engelli parkur yarışını test edeceğini kamuoyuna açıkladığı gün, birkaç seçkin modern pentatloncunun, Pentathlon United bayrağı altında IOC’ye imzalı bir mektup göndererek UIPM’in Binicilik disiplinini “ağır ve hukuka aykırı bir şekilde” nasıl ortadan kaldırdığına dair bağımsız bir soruşturma çağrısında bulunmuş olması bu değişimin herkesin kafasında hala netliğe kavuşmadığını gösterir niteliktedir.
2022 Temmuz ayında, bir Pentathlon United anketi[6], pentatletlerin yüzde 92’sinden fazlasının Biniciliği sürdürmek istediğini ortaya çıkarması ve 213 katılımcının yüzde 68,5’inin mevcut sporculardan olması. Biniciliğin Paris 2024’ün ötesinde kalması için çağrı yapan genç pentatletlerin resimlerini ve videolarını yayınlaması da düşündürücüdür.
Dahası, mevcut yönetime muhalif olarak eski bir pentatloncu olan Alex Watson, başarılı olursa sporda Biniciliği sürdürme sözü vererek rakip bir UIPM liderlik kampanyası başlatmış olması da Modern Pentatlonun geleceğinde neler olabileceğine yönelik akılları karıştırmaktadır. Zira sporun genlerindeki değişimin büyük olduğuna inananların sayısı az değil ve sporun paydaşları bölünmüş durumdalar.[7] Ancak her ne kadar İOC’nin 139’uncu toplantısında Öncelikli Spor Programında açıkladığı 28 spor arasında Modern Pentatlon yer almasa da 2023 de yapılacak toplantıda İOC tarafından ortaya konan [8]”UIPM, ata binmenin ve genel yarışma formatının değiştirilmesine yönelik teklifini sonuçlandırmalı ve maliyet ve karmaşıklıkta önemli bir azalma ve güvenlik, erişilebilirlik, evrensellik ve gençler ve genel halk için çekicilik alanlarında bir gelişme göstermelidir.” Maddesinin gereğini yerine getirdiği kabul edildiği takdirde 2028 Los Angeles Olimpiyatlarında yer alması kuvvetle muhtemel.
Birçok sporcu için Modern Pentatlona başlama sebeplerinden biri olarak at sevgisi ve binme isteği yer alırken UIPM tarafından genç sporcularla yapılan ankette Engel Disiplini testleri için yüzde 88’lik bir memnuniyet oranı olduğunun bildirilmesi sonraki nesil için durumun eski pentatletlere göre çok fark etmeyeceğini gösterir nitelikte. Bütün bu çerçevede Covid 19 kısıtlamaları ve pahalı maliyet gerekçesiyle online olarak icra edilen UİPM Kongresinde yapılan oylamada engelli parkur Modern Pentatlonun bir parçası haline geldi ve bu kapsamda UIPM önümüzdeki yıllarda pentatlonun Olimpiyatlardaki yerini güvence altına aldığından emin olmak maksadıyla gerekli girişimlere başladı.
Los Angeles 2028 Olimpiyatlarında ilk kez olimpiyat sahnesine çıkacak olan Engel Disiplininden önce UİPM’de bir bayrak değişimi olur mu bilinmez ancak Choong ve Watson gibi düşünenler için her zaman bildikleri ve sevdikleri bu sporun sonunu getirebilir düşüncesinden ziyade sporun temel dinamiği olan hayatta kalmak için değişimlere gerektiğinde ayak uydurma mecburiyeti nedeniyle hikayenin ana teması olan bir askerin cephede karşılaştığı zorluklarla başa çıkma yeteneği kapsamında konuyu değerlendirdiğimizde engellerle dolu bir parkuru geçme çabası da son derece kıymetlidir. Bu nedenle askeri pentatlonda uygulanan engelli parkur savaş beden eğitiminin en önemli branşlarından biri olarak yer almaktadır. Öyle ki bu branşın her askerin hayatında önemli bir yeri vardır. Askeri Pentatlon içerisinde yer alan disiplinlerden Engelli Koşuda 500 metrelik bir parkurda 20 engel bulunmaktadır. [10] Profesyonel askerlerin bile mesleğin sonuna kadar tabi oldukları fiziksel yeterlilik değerlendirme testlerinde (FYDT) personeli gerektiğinde birlik standartlarında savaş beden eğitimine hazırlayacak konular test edilmektedir.
Öyleyse askerlik mesleğinin temeli olarak ve dahi insanoğlunun hayatta kalma serüveninde en önemli zorunluluk olarak değişime ayak uydurma ve karşımıza çıkan engelleri aşma iradesini gösterme gerekliliği hasıl olmaktadır. Bu noktada Modern Pentatlon gibi harikulade bir simülasyonun binicilik gibi atla engel atlamayı esas alan branşının yerine geçecek olan branşın Engel Disiplini olması gayet doğal olup aynı zamanda son derece de uyumlu bir metafordur. Zira Modern Pentatlonun Fransız pedagog, tarihçi ve sporcu Baron Pierre de Coubertin tarafından antik dönemde yapılan pentatlon (beşli branştan) daha farklı 5 oyunla güncellenme sürecini hatırlarsak; temel olarak; hedef vurma (atış), ikili çarpışma (eskrim), binicilik ve atletizm (koşu) dallarının düşünülmüş olduğunu görürüz. Coubertin, bunların hepsini bir arada kaynaştırmak için de ”Napolyon’un özel habercisi olan bir teğmenin, mesajını ulaştırmak için düşman hatlarından geçişini” anlatan Avrupa kökenli destansı bir hikâyeden hareket etmiştir. Bu destanda, haberci teğmen, düşman hatlarından geçerken bindiği atının devrilmesi üzerine önce tabancası, sonra da kılıcı ile kendisini savunur ve düşmandan kurtulur. Ardından yüzerek nehri geçer ve verilmesi gereken mesajı yaya olarak (koşarak) yerine ulaştırır. Bu kurgu özellikle askeri kuruluşların bu yeni spora cesaret, koordinasyon, fiziki güç, disiplin ve değişen şartlara çabuk uyum sağlama gerektirmesinden dolayı sempatiyle yaklaşmalarına yol açmıştır.[11] İşte tam da bu noktada engelli parkurun sporun kökeninde dayandırıldığı kurguya uygun olduğu aşikardır. Bu kapsamda Modern Pentatlon’un ruhunun korunması maksadıyla Dünya Engel Federasyonundan destek almanın yanında sporun asaletinin de korunması kaygısıyla Dünya Askeri Pentatlon Federasyonundan da danışmanlık alındığı ve engel seçimlerinde sunulan raporun dikkate alındığı ise sınırlı sayıda spor insanı tarafından bilinen bir gerçek.
Tüm bu minvalde online olarak yapılan 72’inci UİPM Kongresinde 2022 Kasım ayında Engel Disiplini UİPM Tüzüğü, yarışma kuralları ve Yönetmeliklerine eklendi. Ayrıca UİPM tarafından hazırlanan bir broşür sporcuların Engel Disiplinine hazırlanmaları için hizmete sunuldu.[12] 2022’de gerçekleştirilen başarılı test yarışmaları sonrasında 2023’de Engel Disiplini, Modern Pentatlonun 5’inci branşı olarak aşağıdaki yarışmalarda yer alarak varlığına başlangıç yapacak.
- UIPM 2023 Pentathlon U17 World Championships – Haziran 12-16, Alexandria (EGY)
- UIPM 2023 Pentathlon U19 World Championships – Haziran 26-30, Istanbul (TUR)
- UIPM 2023 Pentathlon Junior World Championships – Eylül 12-17, Druskininkai (LTU).[13]
Engel Disiplini için inşa edilecek 60 ila 70 m uzunluğundaki parkurun içerisinde bulunacak 8 engelin teknik detaylarının yer aldığı UİPM Engel Kataloğunun hazırlandığı ve 2023 yarışma sezonu başlamadan önce UİPM Hakem Sertifikasyon Programı (JCP) kapsamında Engel Disiplini ile ilgili modülün yayınlanması çalışmalarının yapıldığı UİPM’in resmi internet sitesinden duyurulmuştur. Böylelikle yeni disiplinin uyumlandırılması kapsamında çalışmaların son sürat devam ettiği anlaşıldığından Engel Disiplinine yönelik bir giriş bilgilendirmesinin kıymetli olduğunu değerlendiriyorum. Bu kapsamda UİPM tarafından yayınlanan broşür bu yeni branşın tanınması ve çalışılmasında son derece kıymetlidir. Zira burada yer alan hususlar tavsiye niteliğinde olup ileride dünya çapında pentatletler tarafından geliştirilecek tekniklerin evrimi için önemli rol oynayacaktır.
Engel Disiplini ile ilgili Öncelikli Olarak Bilinmesi Gereken Hususlar:
Kavramlar:
Hava Süresi: Sporcunun engelin herhangi bir unsuruna tutunmadığı uçuş aşamasının süresi.
Geri sallanma: Sporcunun hareket yönünden uzaklaştığı hareket aşaması.
Çubuk salınımı: Askıda veya bir çubuk üzerinde ileri geri veya bir yandan diğer yana hareket ettirin veya hareket ettirin.
Bükülmüş kol: Kolları kıvrık veya açılı tutma eylemi.
Ezme: Dirence karşı parmakları kapatma eylemi.
Asılı kalma(Dead Hangs): Kollar tamamen uzatılmış olarak bir çubuktan sarkma eylemi.
Parmak uzatma: Parmakları ve başparmağı açma eylemi.
Parmak ucu: Parmakların sadece son kısmı kullanılarak yapılan egzersiz.
İleriye doğru sallanma: Sporcunun hareket yönüne doğru hareket ettiği hareket aşaması.
Frenchie bar: Her tekrarda izometrik eylemleri içeren bir tür bar pull-up’ı.
Frenchie ipi: Her tekrarda izometrik eylemleri içeren bir tür halat çekişi.
Öncü el: Seyahat yönüne en yakın el.
Momentum: Hareket eden bir cismin hareket miktarı.
Kıstırma Kavrama: Parmaklara zıt olarak başparmaklarla bir şeyi kavrama eylemi.
Platform: Sporcunun iniş yapması gereken yükseltilmiş düz bir yüzey.
Propriosepsiyon (Özduyum): Vücudun hareket ve pozisyonu algılamak için nörolojik yeteneği.
Destekleme: Bir şeyi, yükün çoğunu parmakların alarak kaldırma eylemi.
İzleyen el: Seyir yönünden en uzakta olan el.
Ekipman:
Ekipman, bir sporcunun antrenman ve müsabakasının öncelikli bir parçasıdır. Tüm Modern’de olduğu gibi Pentatlon disiplinleri, engeller arasında belirli ekipmanların kullanılmasını gerektirir ayrıca güvenli bir uygulamayı garanti eder.
Ayakkabı: Çivili olmayan düşük profilli spor ayakkabılar kullanılması tavsiye edilir.El ve Kollar için Giyim:1. Eldiven giyilebilir ancak önerilmez. Eller aktiviteye alışırken eğitim döneminin başında kullanılabilirler. 2. Bileklikler, basınçlı manşonlar ve bantlamaya izin verilir.3. Magnezyum, tebeşir veya diğer yapışkan maddelerin kullanılması yasaktır.*Engellere takılma olasılığını azaltan giysiler tercih edilmelidir.Diğerleri:1. Sabitleme kayışı takılıyken gözlüklere izin verilir.2. Takı, saat veya asılı nesnelere izin verilmez.3. Kameralar, telefonlar, radyolar, kayıt cihazları veya her türlü iletişim sistemler yasaktır. Genel hazırlık: Genellikle pentatletler tarafından yapılan fiziksel hazırlığa ek olarak, antrenman rutinlerine engel disiplini için özel egzersizleri dahil etmek maksadıyla esas olarak; eklem sabitiyeti ve hareketliliği, propriyosepsiyon (özduyum)ve ellerin hazırlanması konularına hazırlanılması gereklidir.Ortak sabitiyet/hareketlilik:Eklem seviyesinde vücut kontrolü önemlidir. Göğüs ve omuz ile birlikte skapular ve lomber stabiliteye özel dikkat gösterilmelidir. Bu etkili hareketlerin oluşturulmasında ve sakatlıkların önlenmesinde son derece etkili olacaktır.Propriosepsiyon (Özduyum):Kesin ve koordineli hareketlerin oluşmasının planlanmasında dengeyi sağlamada ve vücut duruşunu kontrol etmede önemli bir rol oynar.Ellerin Hazırlanması:Engel Disiplininde eller sürekli olarak teste tabi tutulur. Bardan(Çubuk) bara, halkadan halkaya sallanın ve duvarların üzerinden ve üzerinden koşun. El kavrama gücü ve kondisyon engel geçişinde başarılı olmak veya o engelde başarısız olmak arasındaki farkı yaratabilir. Bunun en önemli konulardan biri olduğuna dikkat çekmekte fayda vardır. Hazırlık, çubuklar, halkalar, tırmanma duvarları ve halatlar üzerinde çalışılmalıdır. Eldivenlere izin verilse de, sporcuların kendilerini geliştirmeleri önemle tavsiye edilir. Bu tür faaliyetler için nasırlar son derece normaldir. Vücut derisinin yeni talebe( ellerin vücudu taşıma şeklindeki yoğun kullanımı) tamamen uyum sağlaması birkaç ay sürebilir. İlk antrenman dönemlerinde acele edilmemeli yavaş yavaş yoğunluk artırılmalıdır. Bu noktada anahtar, eğitimi sınırlamaktır.Vücut tamamen alışana kadar zaman ve haftalık sıklığa dikkat etmekte fayda vardır. Çalışmanın ilk evrelerinde meydana gelebilecek olası deri yırtıklarına tedavi etme ve vücudu alıştırma hususlarına özellikle dikkat edin.El hazırlığı ile ilgili diğer önemli konu kavrama gücüdür. Kavrama gücünün sadece el gücüyle ilgili olmadığına dikkat etmek önemlidir. Kavrama gücü parmak uçlarından, dirseğin yakınındaki kastan dirseğinize kadar her şeyi içerir.Kavrama gücünü geliştirmede çok yararlı olabilecek aşağıdaki gibi bazı özel egzersizler vardır. Parmak Açma(Extension) Egzersizi:Bileğinizi düz tutarken parmak uçlarınızın etrafına bir lastik bant yerleştirin. Bileğinizi bükmeden parmaklarınızı açın. Bu pozisyonu koruyun ardından parmaklarınızın tekrar yerini almasına izin verin. Direncinizi geliştirmek için çeşitli sertliklerde lastik bantlar kullanın. Asılı Kalmak (Dead Hangs):Bu, başımız üzerindeki bir bardan kollarınız uzanmış halde aşağıya sarkmaktan oluşan kolay ve büyük fayda sağlayan bir egzersizdir.Bu yazıda asılı kalmak kapsamında beş adet egzersiz tanımlanmaktadır.Bunlar: parmak ucunda(el), çift kol, tek kol, kollar bükülü olarak ve dizler karna çekilmiş olarak. Kıstırma Kavrama:Sıkıştırma egzersizleri, baş parmaklarımızı kullanarak tutunmamız gereken engeller için temeldir. (halkalar, ipler…). Baş parmak ile diğer parmaklar arasında farklı ağırlıklarda diskleri sadece kavrayarak çalıştırmak şeklindeki bu çalışma çok kolaydır.Tablo 1’de kavrama gücü için iki özel eğitim çalışmalarına bakmanız önerilir.Elleri kademeli olarak alıştırmak içindir ve el hazırlığında başlangıç noktası olarak çok etkilidir. Tablo 1. Kavrama Gücü Çalışmaları:
*2 seans arasında 72 saat geçmesi önerilir.
Spesifik Hazırlık:Her engelin başarıyla geçilmesi için bir veya daha fazla teknik vardır. Sporcular kişisel tarzlarına ve fiziksel performanslarına en uygun tekniği/teknikleri keşfederler.Spesifik olarak dikkate alınması gereken bazı ortak hazırlık ve her engel için özel teknikler içeren hususları aşağıda göreceksiniz.Ortak Yönler:Tüm engelli parkurların bazı ortak yönleri vardır.Engele Yaklaşma:- Yarışmadan önce parkuru inceleyin.- Gözlerinizi engelle karşılaşmak istediğiniz yere odaklayın: duvarın tepesi, adım, nerenin kavranacağı vb.- Durmaktan kaçınarak momentumunuzu kullanmak için vücudunuzu konumlandırın veya geri sallanın.Yere İnme:– Hareketin sürekliliğini kolaylaştıran atletik bir pozisyonda inin.- İniş zorsa yanlamasına yuvarlanmaya hazır olun. Bu, yaralanmaları önlemeye yardımcı olabilir.- Yüksekten iniyorsanız iki ayağınızla yere inin.- Güvenliyse koşar pozisyonda inin, böylece bir sonraki engelde hızınızı koruyabilirsinizEngeller Arası Geçiş:– İki engel arasındaki bir platforma iniş yapıyorsanız, inişinizi platformu aşmayacak şekilde planlayın. Bir sonraki engele ivme oluşturacak bir yerde olmak faydalı olacaktır. – Ayak yerleşiminizi ve adımlarınızı planlayabiliyorsanız ivmenizi bir sonraki engele taşımaya çalışın.- Bir sonraki engel için yeniden konumlandırmanız veya hıza ihtiyacınız varsa gücünüzü ona göre ayarlayın. Engel Geçiş Teknikleri:Bu bölümde 2023’te UIPM yarışmalarında kullanılacak bazı temel engellerin özel geçiş tekniklerine daha yakından bakacağız.Daha mantıklı bir yaklaşım için engeller üç kategoriye ayrılacaktır: denge,kavrama ve duvarlar. Denge Engelleri:Ardarda gelen iki engelin geçişi temel olarak vücut kontrolü ve dengeye odaklanır;Propriyosepsiyon(Özduyum) bu engellere hazırlıkta önemli bir rol oynar. Ellervücudu dengede tutmak için her zaman kullanılabilir. Adımlar:• İleriyi destekleyen yüksek ancak kontrollü bir hızla yaklaşılmak suretiyle hareket etmek vücudun düz bir çizgide kalmasına yardımcı olur.• Engelle karşılaşmadan önce ayakları nasıl yerleştireceğinizi planlayın.• Yürümek ve her adımda iki ayağınızı engel basamaklarında sabitlemek mümkündür, ancak bu final zamanı için maliyetli olacaktır. Denge Kirişi: Antrenmana zemin seviyesinde ve yürüyerek başlayın. Kendine güven duyduğunuzda koşmaya başlayın.• Kirişin sonuna odaklanın ve aşağı bakmayın.• Daha büyük bir yüzey elde etmek için ayaklarınızı yan yerleştirin.• Vücudunuzu dengede tutmak için kollarınızı kullanın. Kavrama Engelleri: Aşağıdaki engellerin ortak yanı, gücün yanı sıra her birinin özel tekniğinin eğitimli kavrama kontrolü yeteneğine ihtiyaç göstermesidir. Kontrol ve asılı kalma pozisyonunda doğru bir salınım oluşturmayı öğrenmek de bu tür engelleri aşmada yardımcı olabilir. Halkalar:Bu engeli geçmenin birkaç tekniği vardır. Hazırlık seviyemize göre Birini kullanabilir veya birleştirebiliriz.• Yan yer değiştirme (Başlangıç)- Kendinizi yanlamasına yerleştirin ve salınım oluşturmak için arka kolu çekin.- Halkayı iki elinizle kavrayın ve sallamayı sürdürün.- Vücut salınımının öne doğru olduğundan emin olun.• Ön yer değiştirme (Orta)- Halkaları tek elinizle kavrayın ve ilerleyin.- Momentumu koruyun ve bir sonraki halkaya geçerken elinizi değiştirin.- Momentum korunursa bazı halkaları atlamak mümkündür.• Bükülmüş kol ile yer değiştirme (Gelişmiş)- Halkayı bir elinizle kavrayın ve göğse doğru çekin.- Göğse doğru çekmeye devam ederken iki elinizi de aynı halkanın üzerine koyun.- Momentum korunursa bazı halkaları atlamak mümkündür. Büyük Tekerlek:• Bu engel her zaman Adımlardan hemen sonra gelir.• Adımlardan elde edilen ivmeyi koruyun.• Salınıma yardımcı olmak için tekerleğin en yüksek ve en yakın kısmına tutunmak suretiyle momentumundan faydalanmak için zıplayın.• Momentum oluşturmak için gerektiği kadar salınım kullanın.• Büyük tekerlekler, her bir tekerlek arasında daha fazla hız ve biraz “havada kalma süresi” gerektirir. Tekerlekler:• Momentum oluşturmanıza yardımcı olması için ilk tekerleği iki elinizle üst kısmından tutun• Bir elinizi bırakın ve sonraki tekerleği aynı şekilde tutun.• Tekerlekleri aynı anda iki elinizle bırakmayın.• Momentum kaybolursa, bacakları kullanarak momentumu yeniden oluşturabilirsiniz. Maymun Barları (Çubukları):İki teknik sunulmuştur. Güçlü bir başlangıç sıçraması ile bu engelin aşılmasını kolaylaştıracak gerekli ivme kazanılacaktır.• Karma teknik (Başlangıç)- İlk çubuğu iki elinizle tutun.- Bir dizinizi yukarı kaldırın ve aynı eli bırakın.- Barı tutar almaz, diğer taraf için tekrarlayın ve ellerinizi aynı çubuğa eşleştirin- Baştan sona güçlü bir diz sürüşü yapın.• Adım tekniği (Gelişmiş)- İlk çubuğu iki elinizle tutun.- Bir dizinizi yukarı kaldırın ve aynı eli bırakın.- Barı tutar almaz, diğer taraf için tekrarlayın ve sonraki çubuğu tutun.- Baştan sona güçlü bir diz sürüşü yapın. Halat salınımı:• Bu engel her zaman Adımlardan hemen sonra gelir.• Kollarınızı uzatarak halata doğru atlayın ve ipi iki elinizle kavrayın.• Uzun bir salınımı kolaylaştırmak için halatı omuz yüksekliğinin altından tutun.• İpi göğsünüze yaklaştırın, kollar tamamen esnetilmiş durumda bulunsun.• Zemini temizlediğinizden emin olmak için bacaklarınızı kaldırın.• İnişe yaklaşırken bacaklarınızı ve kollarınızı uzatın.• Ayaklarınız inişe yaklaşırken ipi bırakın. Duvarlar: Duvarları aşmak için hız en iyi müttefiktir. Duvarın en üst noktasında eylemsizliğin yüksek seviyede olması özel tekniğin uygulanmasını büyük ölçüde kolaylaştırır. 1.5m duvarİki teknik sunulmuştur. Güçlü bir çalışma, bu engeli aşmayı kolaylaştıracak gerekli olan ivmeyi oluşturacak tekniklere yardımcı olacaktır.• Kenara atla (Başlangıç)- Duvarın üst kenarını tutun ve yana doğru zıplayın.- Vücudunuzu yukarı kaldırmak ve aşırmak için kollarınızı kullanın.- Diğer tarafa atlayın.• Zirveye atla (Gelişmiş)- Bir bacağınızı duvara yerleştirirken duvarın üst kenarını aynı noktada ellerinizle tutun. – Kendinizi yukarı itmek ve diğer tarafa atlamak için bacağınızı kullanın. Final Duvarı (Son Duvar): • En üstteki kenara bakarak duvara doğru maksimum hızda koşun.• Vücudunuzu yukarı doğru iterek duvarda üç ila dört adım atın.• Duvarın üst kenarını iki elinizle tutun.• Gerekiyorsa bir topuk kancası kullanarak(ayağınızı duvarın üst kısmına takmak suretiyle) her iki kolla yukarı çekin.• Kendinizi kollarınla çekemiyorsanız dirseklerinizi duvarın üst kısmına asın..• Kendinizi yukarı itin ve duvarın tepesine doğru ilerleyin. Güvenlik önlemleri:Her sporda olduğu gibi, güvenlik bir önceliktir. İşte size yardımcı olacak bazı temel kurallarher zaman güvenli bir eğitim ortamı sağlayın:- Özellikle duvarlar gibi yüksek engellerde, ayakları her zaman omuz yüksekliğinin altında tutun.- Asla bir engelde tersten gitmeyin.- Asla ellerin, ayakların veya başın sıkışmasına neden olabilecek bir teknik kullanmayın. örneğin bir ağdan aşağı koşarken, baş aşağı yuvarlanırken bir engele takılabilirsiniz.- Antrenmanda hakim olmadığınız hamleleri müsabakada denemeyin, örn., daha önce kullanmadığınız bir teçhizatla kavrama engellerini atlamak. Antrenman Dönemi : Diğer pentatlon disiplinlerinde olduğu gibi, koçların da çalışması, analiz etmesi ve antrenman rutinlerini kademeli olarak sporcularının yaş, grup ve eğitim seviyesi gibi özelliklerine göre uyarlamaları gerekmektedir.Ek olarak, bu yeni disiplinde farklı engel türleri arasında bir iş yükü dengesi – üst ve alt vücut, çeviklik ve denge – sporcuların daha hızlı ve daha güvenli bir uyum sağlamasına yardımcı olur.Tablo 2. Antrenman Dönemi ÇalışmalarıEngel Disiplini antrenmanı zorluklarla dolu olacak ama aynı zamanda sporcuları teknik beceriler ve fiziksel niteliklerini en üst düzeye çıkarmaları ve koçların eğitimi uyarlaması ile çalışma metodolojilerinin yeniden keşfetmesi için iyi bir fırsat olacaktır.Her durumda, yeni eğitime kademeli olarak uyum sağlamak için yüklenme ve temellerin uygulanmasında yeterli zaman ayırmayı lütfen unutmayın.Bu, engel performans teknikleri ve becerilerini daha iyi özümsemenize yardımcı olacaktır.[14] Lütfen Tablo 2’de sunulan pentatletler için etkin bir engelli eğitim çalışması örneğine bakın. Bu yazıda sunulan kavramlar ve tam pentatlon eğitim programı göz önünde bulundurularak iyi bir başlangıç noktası yakalanabilir. Zira henüz çok yeni olan bu branş için kısıtlı olan kaynaklar ve oluşacak şartların getireceği yeniliklere adapte olma noktasında pentatlonun ruhuna uygun olarak adaptasyonun gerçekleşmesi için tüm paydaşlara (Pentatlon Ailesi) önemli görevler düşmekte ve bu vizyona sahip olma gerekliliğinin farkında olma zorunluluğu hasıl olmaktadır. Bu noktada gayretlerin artması dileğiyle Engel Disiplininin nasıl Modern Pentatlona ilave olduğu ve ilk etapta bilinmesi gerekenler hususlarında hazırlanan bu çalışmanın tüm pentatlon sevenlere faydalı olacağı kanaatiyle esenlikler diliyorum. . . .
Kaynaklar:
[1] https://www.sportstravelmagazine.com/international-modern-pentathlon-union-considers-big-change/
[2] https://www.mirror.co.uk/sport/other-sports/modern-pentathlon-governing-body-accused-28556361
[3] https://au.sports.yahoo.com/olympic-event-axed-horse-punched-tokyo-games
[4] https://www.reuters.com/lifestyle/sports/pentathlon-cas-dismisses-danish-associations-appeal-against-dropping-horse-2022-07-07/
[5] https://www.sportspromedia.com/news/la-2028-olympics-skateboarding-surfing-climbing-ioc/
[6] https://pentathlonunited.com/pu-communiations/
[7] https://www.sportspromedia.com/analysis/uipm-modern-pentathlon-horse-riding-obstacle-course-racing/
[8] https://olympics.com/ioc/news/la28-initial-sports-programme-to-be-put-forward-to-the-ioc-session
[9] https://www.reuters.com/lifestyle/sports/pentathlon-group-urges-national-feds-vote-against-equestrian-removal-2021-11-23/
[10] https://www.military-pentathlon.info/cms/military-pentathlon/disciplines.html
[11] https://tmpf.org.tr/federasyon/tarihce/
[12] https://www.uipmworld.org/sites/default/files/uipm_od_comp_guidelines_final_3.pdf
[13] https://www.uipmworld.org/news/dawn-discipline-modern-pentathlon-prepares-embrace-obstacle
[14] https://www.uipmworld.org/sites/default/files/uipm_od_comp_guidelines_final_3.pdf